AHLAK
FELSEFESİNİN TEMEL SORULARI
1-Ahlaki eylemin amacı var
mıdır?Varsa nedir?
2-Toplumca belirlenen,insana zorla kabul ettirilen eylem biçimleri gerçekten
“iyi” midir?
3-İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?
4-İnsanın doğası ahlaklı olmasına elverişlimidir?
5-Tüm insanların ortaklaşa benimseyebilecekleri evrensel ahlak yasaları var mıdır?
İNSAN AHLAKİ EYLEMDE BULUNURKEN ÖZGÜR MÜDÜR?
Ahlak konusunda bazı filozoflar,insanın özgür olduğunu,bazı filozoflar özgür
olmadığını savunur.
1-Özgür olmadığını savunanlar:DETERMİNİZM (gerekircilik);
Deterministlere göre, insanın irade ve eylemleri içten ve dıştan gelen
nedenlerle belirlenmiştir.Bireyin içinde bulunduğu şartlar iradeyi belirler ve
kişinin özgür karar vermesini engeller.Bu nedenle insan ahlaksal eylemde özgür
değildir.
2-Özgür olduğunu savunanlar :İNDETERMİNİZM (gerekirci
olmayanlar);
İndeterministlere göre,insan ahlaki eylemde tamamıyla özgürdür.İnsan kendini
özgür hissettiği için toplumdaki ahlak yasalarına özgürce uyar.
Bu görüşlerden her ikisi de insan gerçekleri ile bağdaşmadıklarından üçüncü bir
görüş ortaya çıkmıştır.
3-OTODETERMİNİZM:
Otodeterministler, iradeyi ve ahlaki eylemleri bir kişilik ürünü olarak
görürler.İnsan bilgi birikimini zenginleştirerek,kişiliğini geliştirerek ve
aklını kullanarak özgürleşmiştir.Sonuç olarak kişiliği gelişmiş
olanlar,gelişmemiş olanlardan daha özgürdür.